Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Rusya’nın, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçıları finanse ettiği ve Kırım’daki çok etnikli toplum yapısını bozarak BM sözleşmelerini ihlal ettiği gerekçesiyle açılan davada nihai kararını açıkladı.
Uluslararası Adalet Divanı, Ukrayna-Rusya arasındaki davaya ilişkin nihai kararını dünya kamuoyuyla paylaştı.
UAD, Rusya’yı Ukrayna’nın doğusunda terörle mücadele anlaşmasını ihlal ettiğinden dolayı suçlu buldu.
DAVAYA 32 DEVLET MÜDAHİL OLMUŞTU
Batılı ülkelerin birçoğu, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığı soykırımı davasına, UAD Statüsü’nün 63. maddesi kapsamında müdahillik talebinde bulunmuştu. UAD, 9 Haziran 2023’teki kararında, Ukrayna’nın, Rusya’ya karşı açtığı soykırım davasına müdahil olmak isteyen 33 ülkeden 32’sinin talebini kabul etmişti.
Müdahillik talepleri kabul edilen devletler arasında AB üyesi ülkeler başta olmak üzere Birleşik Krallık, Avustralya, Yeni Zelanda ve Norveç bulunurken, bu devletlerin bazılar 18-27 Eylül 2023 tarihlerindeki duruşmalarda sözlü beyanlarda bulunmuştu.
RUSYA’NIN SOYKIRIM İDDİALARI
Rusya, Ukrayna’da Rus etnik kökene sahip nüfusun yoğun olarak yaşadığı Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki halka soykırım yapıldığını iddia etmiş ve Ukrayna topraklarında askeri operasyona başlamıştı.
Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki ayrılıkçılar sözde yönetimler ilan etmiş, Rusya da bu yönetimleri tanımıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, amaçlarının, “Kiev tarafından soykırıma maruz kalan insanları korumak, Ukrayna’yı Nazizm ve militarizmden arındırmak” olduğunu belirtmişti.
UAD’DE İSRAİL ALEYHİNE AÇILAN SOYKIRIM DAVASI
Güney Afrika Cumhuriyeti, 29 Aralık 2023’te, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail aleyhine UAD’de dava açtı. Güney Afrika, Gazze’deki durumun aciliyet teşkil etmesi sebebiyle UAD’den ihtiyati tedbirlere hükmetmesini istedi ve tedbir talebine ilişkin duruşmalar 11-12 Ocak’ta Lahey’deki Barış Sarayı’nda yapıldı.
Divan, 26 Ocak’ta açıkladığı tedbir kararlarında, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesinde tanımlanan fiillerin işlenmemesi için elinden gelen tüm önlemleri almasına, İsrail ordusunun Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki fiilleri işlemesini engelleyecek önlemleri ivedilikle almasına, Gazze’deki Filistinlilere yönelik soykırım çağrısı yapanları önlemek, engellemek ve cezalandırmak için gereken tüm adımları atmasına, Gazze’deki Filistinlilerin karşılaştığı olumsuz yaşam koşullarını ortadan kaldırmak için ihtiyaç duyulan temel hizmetlere ve insani yardımın sağlanmasını mümkün kılan acil ve etkili önlemleri almasına, Gazze’deki Filistinlilere karşı Soykırım Sözleşmesi’nin ihlalini gösteren delillerin yok edilmesini önlemek ve korunmasını sağlamak için etkili tedbirler almasına, kararın yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içinde, alınan tüm tedbirler hakkında Mahkeme’ye rapor sunmasına hükmetti.
